Rodzaj niedomagania | Przyczyna | Sposób usunięcia |
---|---|---|
I. SILNIK | ||
1. Silnik nie daje się uruchomić, brak paliwa w gaźniku | brak paliwa w zbiorniku | nalać paliwo |
kranik paliwa: a. zamknięty b. uszkodzony (przesunięta gumowa uszczelka) c. zanieczyszczony osadnik d. zatkany wlot paliwa w rurce | a. otworzyć b. wymienić uszczelkę c. przemyć osadnik w benzynie d. przedmuchać rurkę |
|
zatkany otwór odpowietrzenia w korku zbiornika paliwa | przedmuchać lub przetkać otwór | |
zanieczyszczony lub zatkany przewód paliwa | przedmuchać przewód paliwa lub wymienić na nowy | |
2. Silnik nie daje się uruchomić, mimo dopływu paliwa do gaźnika | zanieczyszczony gaźnik | rozebrać i przemyć gaźnik w benzynie, dyszę przedmuchać |
silnik zalany | świecę przemyć w benzynie i osuszyć - przedmuchać cylinder | |
brak właściwego ciśnienia sprężania w silniku: a. brak luzu zaworowego b. przypalony zawór c. niewłaściwy luz zaworowy d. zużyte, pęknięte lub zapieczone pierścienie uszczelniające e. zbyt luźny tłok w cylindrze | a. przeprowadzić regulację zaworów b. wymienić zawór c. przeprowadzić regulację zaworów d. wymienić pierścienie na nowe e. wymienić tłok, przeszlifować cylinder |
|
uszkodzenie instalacji zapłonowej: a. świecy b. przewodu zapłonowego c. iskrownika d. stacyjki | a. wymienić na nową lub oczyścić b. wymienić na nowy c. sprawdzić regulację i nastawy - części zużyte wymienić d. sprawdzić kontakty przewodów - uszkodzoną stacyjkę wymieni |
|
3. Silnik przerywa | dźwignia regulatora powietrza ustawiona w pozycji zamkniętej | otworzyć |
"fałszywe" powietrze dostaje się do cylindra | uszczelnić połączenie gaźnik-głowica przez wymianę uszczelki gaźnika, dokręcić świecę | |
zła regulacja gaźnika lub woda w gaźniku | przemyć i osuszyć gaźnik - przeprowadzić właściwą regulację | |
zanieczyszczona lub uszkodzona świeca | oczyścić lub wymienić na nową | |
uszkodzony kondensator | wymienić na nowy | |
4. Nadmierne grzanie się silnika | zbyt bogata lub uboga mieszanka | przeprowadzić regulację gaźnika - podnosząc iglicę przy ubogiej mieszance, a obniżając przy bogatej |
nagar w komorze spalania | zdjąć głowicę, usunąć nagar | |
niedomagania układu smarowania | sprawdzić układ i pompę olejową, oczyścić filtr | |
zbyt wczesny lub późny zapłon | przeprowadzić regulację zapłonu | |
5. Mała moc silnika | zużyte pierścienie tłokowe | wymienić na nowe |
zbyt luźny tłok w cylindrze | wymienić tłok, przeszlifować cylinder | |
zła regulacja zaworów | wyregulować | |
przypalone zawory | wymienić na nowe a gniazda dotrzeć | |
zbyt uboga lub bogata mieszanka | przeprowadzić regulację gaźnika - podnosząc iglicę przy ubogiej mieszance, a obniżając przy bogatej | |
zbyt wczesny lub późny zapłon | przeprowadzić regulację zapłonu | |
6. Stuki silnika | zużyte łożysko korbowodu | wymienić na nowe |
luźny sworzeń tłokowy w tłoku lub główce korbowodu | wymienić części zużyte | |
7. Nadmierne spalanie oleju | zużyte pierścienie tłokowe lub luźny tłok | wymienić na nowe |
uszkodzona pompa olejowa lub zatkane kanały olejowe | sprawdzić drożność kanałów, uszkodzoną pompę olejową wymienić | |
zbyt duży luz między zaworami a prowadnicami | wymienić na nowe | |
8. Nadmierne wycieki oleju odpowietrznikiem | źle ustawione koło sterujące kanałem odpowietrznika | właściwie zazębić koło sterujące |
9. Wycieki oleju z silnika | uszkodzone lub zużyte uszczelki oraz uszkodzone płaszczyzny styku | uszczelki wymienić na nowe, płaszczyzny dotrzeć na płycie |
10. Blokowanie skrzynki biegów - trudne przełączanie biegów | zbyt duże luzy poosiowe - zużycie podkładek dystansowych | zlikwidować luzy przez założenie nowych podkładek |
uszkodzone: koło zębate, przesuwka lub sworznie wodzące | wymienić na nowe | |
uszkodzony zmieniacz biegów | zużyte części wymienić na nowe | |
brak oleju | napełnić | |
11. Sprzęgło "ciągnie" | źle wyregulowana linka sprzęgła | przeprowadzić regulację |
uszkodzone tarcze sprzęgła | przeszlifować lub wymienić | |
12. Sprzęgło "ślizga się" | źle wyregulowana linka sprzęgła | przeprowadzić regulację |
zużyte lub spalone tarcze korkowe | wymienić całe tarcze lub korki na nowe | |
II. PODWOZIE | ||
1. Dwuśladowość kół | niewłaściwie ustawione tylne koło | ustawić koło przez regulację napinaczem łańcucha |
2. Dobijanie tylnych elementów resorujących | odkształcone lub pęknięte sprężyny | wymienić sprężyny na nowe |
3. Brak właściwego tłumienia w tylnych amortyzatorach | brak odpowiedniej ilości oleju | uzupełnić |
uszkodzony lub zużyty pierścień uszczelniający | wymienić na nowy | |
pęknięta lub skrzywiona płytka zaworowa | wymienić na nowy | |
zły gatunek oleju | wymienić na właściwy | |
zatarcie tulei na osi wahacza | rozebrać, oczyścić, nasmarować | |
4. Dobijanie przednich teleskopów | pęknięta lub odkształcona sprężyna | wymienić na nową |
odkręcony dolny korek kolumny | mocno dokręcić | |
zużyte tulejki kolumny dolne i górne | wymienić na nowe | |
brak oleju, lub olej niewłaściwy | uzupełnić lub wymienić | |
5. Zawieszenie przednie zbyt sztywne | skrzywione kolumny | wymienić na nowe |
zbyt dużo oleju | nalać odpowiednią ilość | |
olej zbyt gęsty | wymienić | |
6. Ocieranie łańcucha napędowego o osłonę | zły naciąg łańcucha | wyregulować |
uszkodzona osłona łańcucha (zgięcia, skrzywienia) | wyprostować | |
7. Niesprawny hamulec tylny lub przedni | zużyte okładziny szczęk hamulcowych | wymienić na nowe |
zanieczyszczone szczęki hamulcowe | oczyścić i wymyć w benzynie | |
8. Luz w kołach | zużyte łożyska kulkowe | wymienić |
9. Drgania motocykla podczas jazdy | pęknięty wspornik łączący głowicę z ramą | wymienić na nowy |
zerwana lub źle dokręcona śruba mocująca silnik do ramy | wymienić na nową lub dokręcić | |
III. INSTALACJA ELEKTRYCZNA | ||
1. Kontrolka ładowania nie pali się mimo włączonej stacyjki (przed uruchomieniem silnika) | przepalony bezpiecznik | wymienić na nowy |
przepalona żarówka kontrolna | wymienić na nową | |
wyładowany akumulator | naładować | |
uszkodzony lub rozłączony przewód akumulator-bezpiecznik lub akumulator-stacyjka | zapewnić właściwe połączenie przewodów | |
2. Kontrolka ładowania nie gaśnie przy zwiększonych obrotach silnika | zawieszona szczotka prądnicy | przeczyścić prowadnice szczotki i szczotkę |
oderwanie przewodu od szczotki prądnicy | przylutować | |
zaolejona lub zanieczyszczona prądnica | przemyć prądnicę w czystej benzynie, przeczyścić kolektor i wysuszyć | |
przebicie wewnętrzne kolektora | wymienić kolektor na nowy | |
uszkodzony regulator prądnicy | wymienić na nowy | |
zwarcie w przewodach lub przebicie na masę | odszukać zwarcie lub przebicie i usunąć | |
3. Akumulator wyładowuje się | zbyt niski poziom elektrolitu | dolać wody destylowanej |
prądnica nie ładuje | usunąć usterki prądnicy jak w pkt. 2 | |
uszkodzony regulator prądnicy | wymienić na nowy | |
zanieczyszczone zaciski akumulatora | oczyścić i po połączeniu posmarować smarem | |
zwarcie w przewodach | usunąć |
2. OGLĘDZINY ZEWNĘTRZNE
Oględziny zewnętrzne przeprowadzamy w celu określenia stopnia zużycia całego pojazdu. Szczególnie dokładnie należy oglądać główkę ramy. Najmniejsze nawet pęknięcia rur bocznych lub górnej pod główką kwalifikują ramę do wymiany.
Oglądając zespoły, jak silnik, teleskopy przednie, tylne i zbiornik paliwa wraz z kranikiem, zwracamy uwagę na ewentualne przecieki oleju lub benzyny. Na zakończenie należy dowiedzieć się od właściciela, jakie części motocykla były już wymieniane, ile razy i z jakich przyczyn, jak również jakie obecnie ma trudności i kłopoty z motocyklem.
W końcu należy sprawdzić stan oleju w silniku, skrzynce biegów i w komorze sprzęgłowej, jak na rys. T-1 i T-2.
3. PRÓBY NA POSTOJU
Próby przeprowadzamy w kolejności: podwozie, silnik, instalacja elektryczna.
Podwozie
Po sprawdzeniu czy koła są w jednym śladzie – określamy kolejno:
1. naciąg łańcucha tylnego
właściwy zwis łańcucha tylnego, mierzony w połowie odległości, między kołami łańcuchowymi, powinien wynosić co najmniej 10 mm, a nie przekraczać 20mm. Rozcięcie spinacza łańcucha powinno być zwrócone w kierunku przeciwnym do ruchu łańcucha;
2. luzy łożysk kierownicy
przy uniesionym przodzie motocykla i zluzowanym amortyzatorze skrętu kierownicy, widelec przedni powinien samoczynnie skręcić się do położenia maksymalnego skrętu. Niedopuszczalny jest wyczuwalny luz w łożyskowaniu widelca w główce ramy co sprawdzamy przez ujęcie obiema rękami końców widelca i usiłowanie poruszenia w kierunku osi motocykla. Należy zwrócić uwagę czy łatwo wyczuwalne luzy nie są luzami w prowadnicach kolumn;
3. bicia obręczy, które w kierunku promieniowym i osiowym nie powinno przekraczać 2mm;
4. naciąg szprych
powinny być równomiernie napięte na całym obwodzie i nie powinny się uginać przy ściskaniu ręką;
5. luz łożysk kół
nadmierne luzy są łatwo wyczuwalne po uchwyceniu ręką za oponę i próbie wykonania ruchu poprzecznego w stosunku do widełek teleskopowych lub wahacza. Wartość dopuszczalna – poniżej 0,5mm na obwodzie obręczy;
6. luzy łożyska tarczy wieńca zębatego, które sprawdzamy analogicznie jak w punkcie 5 ujmując ręką tarczę wieńca;
7. bicie promieniowe i osiowe tarczy wieńca zębatego sprawdzamy wzrokowo obracając koło ręką po zdjęciu łańcucha;
8. luzów łożyskowania wahacza
luz łatwo wyczuwalny przy dość energicznej próbie ruchu wahacza w kierunku poprzecznym do ramy. Dopuszczalny ruch – poniżej 0,5mm;
9. luzów teleskopów widelca przedniego
ujęte oburącz końce prowadnic kolumny usiłujemy poruszyć w przód i w tył. Należy zwrócić uwagę czy luzy wyczuwalne są w prowadnicach kolumn, czy w główce ramy;
10. resorowanie koła przedniego
silnie naciskamy oburącz na kierownicę motocykla niepodpartego oraz z zahamowanym przednim kołem, resorowanie widelca powinno ugiąć się co najmniej o 45mm, przy czym widelec powinien pracować bez zacięć, drgań, stuków i ocierania osłon blaszanych. Ruch powrotny widelca powinien być tłumiony. Kierownica nie powinna zmieniać położenia w uchwytach;
11. resorowanie koła tylnego
siadamy na siodle motocykla ustawionego na kołach, przy ciężarze 75kG, ugięcie elementów resorujących winno wynosić 15-20mm, przy czym nie powinny występować zacięcia podobnie jak przy widelcu przednim;
12. działania obu hamulców
przy ustawionym motocyklu na podstawce centralnej obracamy kolejno kołami i naciskamy na dźwignie hamulców. Jałowy ruch pedału hamulca tylnego, mierzony na końcu pedału powinien wynosić 15-20mm. Jałowy ruch dźwigni hamulca ręcznego mierzony na końcu dźwigni powinien wynosić 1-15mm. Szczęki zwolnionych hamulców nie powinny ocierać o bębny hamulcowe.
Silnik
1. Łatwość uruchomienia
włączamy zapłon i naciskamy energicznie pedał rozrusznika. Silnik w stanie zimnym i przy temperaturze otoczenia powyżej +50C powinien dać się łatwo uruchomić;
2. praca silnika na wolnych obrotach
przy pracującym silniku na biegu luzem ustawiamy rączkę pokrętną gazu do oporu (w pozycji zamkniętego dopływy mieszanki) – silnik powinien pracować równo. Przy skręcaniu kierownicą silnik nie powinien przyspieszać ani zwalniać biegu;
3. wysłuchanie pracy silnika
niedopuszczalne jest występowanie stuków metalicznych, natomiast dopuszczalny jest równomierny szum kół zębatych i łańcucha sprzęgłowego.
Instalacja elektryczna
działanie instalacji elektrycznej sprawdza się przez:
a. włączenie po kolei wszystkich świateł oświetleniowych
b. stwierdzenie prądu ładowania akumulatora (światło czerwone)
c. sprawdzenie działania kontrolki biegu luzem (światło zielone)
d. sprawdzenie działania światła ‘stop’
e. parokrotne włączenie sygnału
4. JAZDA PRÓBNA
Przy przeprowadzaniu jazdy próbnej należy przestrzegać niżej podanych wskazówek:
1. przy zdejmowaniu motocykla z podstawki centralnej należy zwrócić uwagę czy dobrze ona zaskakuje;
2. przed ruszeniem obserwujemy czy motocykl nie wykazuje skłonności do ruchu przy wyłączonym sprzęgle i włączonym biegu. W czasie ruszania zwracamy uwagę jak wyłącza sprzęgło, jak włącza się pierwszy bieg, jak następuje włączenie sprzęgła – sprzęgło powinno włączać łagodnie, a motocykl ruszać płynnie;
3. w czasie jazdy kolejne włączanie poszczególnych biegów powinno odbywać się bez zgrzytów i zacięć. Samoczynne włączanie i wyłączanie się biegów oraz przeskakiwanie zmieniacza przez więcej niż jeden bieg przy jednorazowym naciśnięciu na dźwignię świadczy o nieprawidłowości działania skrzynki biegów lub układu zmieniacza;
4. podczas próbnej jazdy sprawdzić czy motocykl nie wykazuje skłonności do zbaczania z drogi;
5. przy sprawdzaniu hamulców – zahamowanie dwoma hamulcami motocykla jadącego z szybkością 30 km/godz. po poziomej suchej asfaltowej lub betonowej nawierzchni powinno nastąpić na długości 7m.
Próbę hamowania przeprowadzić tak, aby nie dopuścić do zablokowania kół, lub zarzucenia motocykla.
5. USTALENIE NIEDOMAGAŃ ORAZ ZAKRESU NAPRAWY
Zebrawszy wszystkie notatki, które sporządziliśmy w czasie wyżej wspomnianych prób oraz posługując się zamieszczoną tablicą niedomagań, możemy dość dokładnie określić stan techniczny motocykla. Jest to analiza zużycia pośrednia, według objawów zewnętrznych i zawiera w sobie pewien stopień niepewności, jednak z uwagi na łatwość jej przeprowadzenia, jest znacznie tańsza od kompletnej rozbiórki motocykla. Zawsze powinniśmy kierować się zasadą, że jeżeli zespół działa zadowalająco, to nie ma potrzeby naprawiać go przedwcześnie.
Jeżeli jednak zajdzie konieczność rozbiórki pewnych zespołów, należy wtedy korzystać przy ocenie z tabeli zawierającej ważniejsze wymiary i dopuszczalne zużycia części.
Określenie zakresu koniecznych prac nie jest więc trudne. Zakres prac przy motocyklu dzielimy na: obsługowe, regulacyjne, które omówione są szczegółowo w “Instrukcji obsługi motocykla Junak M10”, natomiast drobne naprawy i naprawy główne motocykla w niniejszej “Instrukcji napraw”.