według dokumentacji niezależnie od selekcji oraz nadwymiarów tych złożeń daje luz pomiędzy cylindrem a tłokiem o wielkości 0,075 do 0,077 mm. Oczywiście dotyczy to elementów nowych lub po naprawie.
| Tabela kojarzeń tłok - cylinder | Średnica nominalna [mm] | Luz tłok - cylinder [mm] |
||
| Cylinder | Tłok | |||
| 75,00 | 75,00 | |||
| Grupa slekcyjna | * | 74,970 | 74,895 | 0,075 |
| 74,984 | 74,909 | 0,075 | ||
| * * | 74,984 | 74,909 | 0,075 | |
| 74,998 | 74,922 | 0,076 | ||
| * * * | 74,998 | 74,922 | 0,076 | |
| 75,012 | 74,935 | 0,077 | ||
W warsztatowych warunkach wystarczy pomiar z dokładnością 0,01mm do określenia tego pasowania, za pomocą mikrometru oraz średnicówki.
Istotne jest miejsce pomiaru tłoka, bo on nie jest po obwodzie i na wysokości równych wymiarów. Tłok poddawany jest tzw. owalizacji.
Do określenia wymiaru tłoka używamy mikrometru. Pomiaru dokonujemy prostopadle do osi sworznia na dolnej krawędzi płaszcza.
Pomiaru cylindra (nie mówimy o jego weryfikacji, tu odsyłamy do literatury fachowej) dokonujemy za pomocą średnicówki wpierw ustawiając ją do wymiaru nominalnego z użyciem mikrometru a następnie mierząc odchyłki od tego wymiaru.
w Junaku był produkowany przez Zakład Odlewnictwa Politechniki Szczecińskiej (element zaznaczony na czerwono na powyższym rysunku).
O działalności usługowej dla przemysłu donosiła prasa – artykuł z Głosu Szczecińskiego 7-8 luty (roku nie ustalono). Co ciekawe jak czytamy był to jeden z niewielu zakładów dający gwarancje na jakość swoich wyrobów !
(prądnicy lub silnika elektrycznego) najlepiej zastosować pumeks naturalny.
Pozwala to nie tylko wyczyścić miedziane płytki ale również usunąć pył ze żłobów i dotrzeć szczotki do komutatora (np po ich wymianie).
Do zabiegu należy odciąć z kostki pumeksu pasek, wprawić w ruch wirnik (napędzając go wiertarką lub zasilając jako silnik) i delikatnie dociskając przesuwać po obracającym się komutatorze. Po całym zabiegu należy przedmuchać prądnicę w celu usunięcia drobin pumeksu.
37. Junak w kolorze …
piaskowym jaki został wyprodukowany przez SFM był motocyklem, który miał ze sobą w Gwinei P. Zenon Wiatr.
Zdjęcie ze zbiorów inż. Kazimierza Kubiaka podarowane SMiPMJ na Spotkaniu Miłośników Junaka 2023.
Choć to zdjęcie jest czarno – białe to zarówno P. Kazimierz pamięta kolor tego motocykla jak i P. Zenon potwierdził, że to jest egzemplarz jaki miał ze sobą na „czarnym lądzie”
Krótka zajawka o wyjazdach zagranicznych pracowników fabryki znajduje się TU.
36. Gaźnik GM26 …
skonstruowany w WSM w Łodzi w roku 1956 przez mgr inż. Leszka Katuszewskiego wraz z inż. Włodzimierzem Gaede był opatentowany.
Patent posiada numer 42872 i został zgłoszony 27.04.1959 roku. Ochronie prawnej podlegało rozwiązanie mocowania komory pływakowej pozwalające na montaż gaźnika w układzie poziomym lub pionowym.
35. Deska kreślarska …
była jednym z podstawnych narzędziem ułatwiających pracę w biurach konstrukcyjnych do lat 90-tych ubiegłego wieku. Ułatwiała ona wykonanie rysunków technicznych inżynierom i kreślarzom na kalkach technicznych przy użyciu ołówka i tuszu.
Stół ten często zwany jest potocznie również „kuhlmannem” od nazwiska przemysłowca Franza Kuhlmanna który to na początku lat dwudziestych ubiegłego wieku opracował wiele ulepszeń i produkował stoły kreślarskie.
Zdjęcie ze strony Auto Świat
Obecnie wykonywanie rysunków technicznych zastąpiła metoda CAD (Computer Aided Design, który w tłumaczeniu z języka angielskiego oznacza projektowanie techniczne wspomagane komputerowo).
34. W Junaku wg instrukcji …
powinno być utrzymywane następujące ciśnienie w ogumieniu:
· 1,4 atm w kole przednim
· 1,6 atm w kole tylnym solo
· 1,9 atm w kole tylnym z pasażerem
Tylko jak się tu połapać gdy co miernik ciśnienia to inna skala, a na żadnym nie ma jednostki atm?
Ciśnienie w oponach najczęściej podaje się w następujących jednostkach:
· pascal [Pa] = [N/m²] Jest to główna jednostka ciśnienia w układzie SI
· kilopaskalach [kPa] = 1 000 Pa
· megapaskalach [MPa] = 1 000 000 Pa
· funtach na cal kwadratowy (pound per square inch) [PSI] lub [lb/sq.in] PSI = 6894,8 Pa
· atmosfera techniczna [at] = kG/cm2 = 98 066,5 Pa
· atmosfera fizyczna [atm] = 101 325 Pa
· bar [bar] = 100 000 Pa
By zamienić jednostki między sobą można skorzystać z poniższej tabeli lub kalkulatora, który zamieściliśmy w dziale warsztatowym. Z niewielkim błędem możemy przyjąć następującą zasadę:
bar ~ atm ~ at ~ 100 kPa ~ 0,1MPa ~ 15PSI
| bar | atm | MPa | kPa | at kG/cm2 |
PSI |
|---|---|---|---|---|---|
| 1,0 | 1,0 | 0,10 | 100 | 1,0 | 15 |
| 1,1 | 1,1 | 0,11 | 110 | 1,1 | 16 |
| 1,2 | 1,2 | 0,12 | 120 | 1,2 | 17 |
| 1,3 | 1,3 | 0,13 | 130 | 1,3 | 19 |
| 1,4 | 1,4 | 0,14 | 140 | 1,4 | 20 |
| 1,5 | 1,5 | 0,15 | 150 | 1,5 | 22 |
| 1,6 | 1,6 | 0,16 | 160 | 1,6 | 23 |
| 1,7 | 1,7 | 0,17 | 170 | 1,7 | 25 |
| 1,8 | 1,8 | 0,18 | 180 | 1,8 | 26 |
| 1,9 | 1,9 | 0,19 | 190 | 1,9 | 28 |
| 2,0 | 2,0 | 0,20 | 200 | 2,0 | 29 |
| 2,1 | 2,1 | 0,21 | 210 | 2,1 | 30 |
| 2,2 | 2,2 | 0,22 | 220 | 2,2 | 32 |
| 2,3 | 2,3 | 0,23 | 230 | 2,3 | 33 |
| 2,4 | 2,4 | 0,24 | 240 | 2,4 | 35 |
| 2,5 | 2,5 | 0,25 | 250 | 2,5 | 36 |
| 2,6 | 2,6 | 0,26 | 260 | 2,7 | 38 |
| 2,7 | 2,7 | 0,27 | 270 | 2,8 | 39 |
| 2,8 | 2,8 | 0,28 | 280 | 2,9 | 41 |
| 2,9 | 2,9 | 0,29 | 290 | 3,0 | 42 |
| 3,0 | 3,0 | 0,30 | 300 | 3,1 | 44 |
33. W Syrenie Sport …
opracowanej pod koniec lat 50-tych ubiegłego wieku przez biuro konstrukcyjne FSO był silnik, w którym cylindry, tłoki i głowice pochodziły z silnika S03. Czyli silnika motocykla Junak produkowanego w SFM.
Był to silnik o symbolu S-16 – dwucylindrowy bokser chłodzony powietrzem. Oczywiście jedna z głowic musiała być wykonana jako odbicie lustrzane aby układ wydechowy jak i ssący znajdowały się z tych samych stron.
Silnik S-16 zamontowany w ramie Syreny Sport – widok z przodu
Silnik S-16 zamontowany w ramie Syreny Sport – widok z boku
Silnik z pojemności 700ccm rozwijał moc ok. 35KM co pozwalało rozpędzić samochód do prędkości 110km/h. Konstruktorami silnika byli inżynierowie Władysław Skoczyński i Andrzej Zatoń. Nadwozie zaprojektował Cezary Nawrot a głównym konstruktorem był inż. Stanisław Łukaszewicz. Syrena Sport była studium pojazdu z nadwoziem z tworzywa sztucznego. Syrenę Sport oficjalnie zaprezentowano 01.05.1960 roku. Wyprodukowano tylko jeden egzemplarz tego pojazdu. Syrena Sport w raz z innymi prototypami znajdującymi się w OBR FSO została komisyjnie zniszczona ok. 1975 roku. W niedawnym czasie powstało kilka mniej lub bardziej zbliżonych do oryginału replik tego samochodu.
32. Szczecińska Fabryka wydawała …
swoją gazetę zakładową.
Czasopismo powstało jako Jednodniówka Samorządu Robotniczego „Głos Polmo” i ukazało się po raz pierwszy w marcu 1971 roku. Z czasem stał się miesięcznikiem a następnie dwutygodnikiem i wychodziła do marca 1983 roku, a więc przez 12 lat. Marcowy numer z 1971 roku ukazał się w objętości 8 stron i formacie „Kuriera Szczecińskiego”. Kosztował 50 groszy.
Numer z 1974 roku znajduje się w zbiorze naszej literatury – czasopism
Uwaga: w artykule „Z historii zakładu” z 1974.01.16-31 jest błąd. Pan Zenon Wiatr był w Gwinei a nie w Ghanie. Potwierdził to sam Pan Zenon w rozmowie w dniu 2022.07.30. Potwierdzają to również ówczesne wycinki prasowe (najprawdopodobniej Głos Szczeciński):
31. Książka „Junak, Smyk szczecińskie motolegendy” .…
autorstwa Jacka Ogrodniczka doczekała się II wydania. Rozróżnić oba wydania można po okładce – z lewej I wydanie a ta z prawej to II wydanie.
Nowa edycja nie jest identyczna z poprzednią, urosła o 28 stron za sprawą nowych historii i zdjęć w większości dotychczas nie publikowanych. Do najciekawszych uzupełnień zaliczyć należy:
– historię wjazdu na Kasprowy w 1954 roku
– parę słów o Junakach pojemności 500 cm3
– zdjęcia przedprototypów WFM
– zdjęcia z albumów Zenona Wiatra (zawodnika KM Junak)